Chẳng ai nợ con điều gì

Một lời khuyên của tác giả Harry Browne gửi con gái 9 tuổi của ông như một món quà Giáng sinh. Những lời này được viết từ năm 1966 nhưng xem ra ý nghĩa vẫn mới trong xã hội Việt Nam hiện nay. Mời bạn đọc và tự trải nghiệm

Hôm nay là ngày Giáng sinh, con gái ạ và cha băn khoăn không biết tặng gì cho con. Cha biết con thích nhiều thứ – sách, trò chơi, áo quần.

Nhưng cha ích kỷ. Cha muốn tặng con một thứ sẽ luôn ở bên con nhiều năm sau. Một món quà nhắc con luôn nhớ đến cha mỗi dịp Giáng Sinh.

Nếu có một thứ cha muốn tặng con, đó chính là chân lý cha rút tỉa nhiều năm trải nghiệm.

Chân lý đó đơn giản:

Chẳng ai nợ con điều gì.

Ý nghĩa

Một câu nói đơn giản như thế có ý nghĩa gì? Thoạt nghe thì không có vẻ không ý nghĩa cho lắm, nhưng nếu con hiểu được, nó sẽ đem lại cho con bình an trong suốt đời con.

Chẳng ai nợ con điều gì.

Nó có nghĩa là chẳng ai sống thay cho con, con gái của cha. Vì không ai là chính con. Mỗi người đều sống cho chính họ, họ tự trải nghiệm hạnh phúc riêng họ.

Khi con nhận ra không ai nợ con hạnh phúc hay bất cứ điều gì khác, con sẽ không còn trông chờ điều không thể xảy ra.

Nó có nghĩa không ai có nghĩa vụ phải yêu con. Nếu có chàng trai nào yêu con, là vì con có một điều đặc biệt đem lại hạnh phúc cho chàng trai đó. Hãy khám phá xem điều đặc biệt ấy là gì và thăng tiến nó, để con luôn được yêu mãi.

Khi có ai đó làm điều gì vì con, đó là vì họ muốn – vì cách nào đó con đem lại cho họ ý nghĩa trong cuộc sống nên họ tìm cách làm vui lòng con, chứ không phải họ nợ con điều gì.

Chẳng có ai phải thương con. Nếu bạn bè muốn ở bên con, đó không là vì nghĩa vụ của họ. Hãy khám phá xem điều gì khiến họ hạnh phúc đến mức họ luôn muốn ở gần bên con.

Chẳng ai phải tôn trọng con. Sẽ có một số người ác ý với con. Nhưng một khi con nhận ra rằng người ta không có nghĩa vụ phải tử tế với con, con sẽ học cách trách xa những người muốn làm hại con. Vì con cũng không nợ họ điều gì!

Sống cho chính mình

Chẳng ai nợ con điều gì.

Con chỉ nợ chính bản thân con là trở nên người hoàn thiện nhất có thể. Vì nếu được như thế, người khác sẽ muốn ở bên con, muốn đem lại cho con những thứ mà con sẵn sàng đánh đổi để trao tặng cho họ.

Sẽ có những người chọn không ở bên vì họ chẳng có gì để đồng hành với con. Khi điều đó xảy ra, hãy xem xét lại mối tương quan mà con muốn. Đừng biến vấn nạn người khác trở thành vấn nạn của con.

Một khi con hiểu con phải kiếm tìm hạnh phúc và tôn trọng người khác, con sẽ không trông chờ điều không thể và con sẽ không còn thất vọng. Người khác không có nghĩa vụ chia sẻ tài sản hay cảm xúc hoặc tư tưởng với con đâu, con gái ạ.

Nếu họ làm thế là vì con đã tìm kiếm được. Và con có lý do để tự hào về tình yêu mà con có được. Nhưng đừng lợi dụng nhé. Nếu con làm thế, con sẽ mất chúng. Vì chúng không thuộc về quyền của con, con phải tự tìm lấy.

Trải nghiệm

Gánh nặng đời sống được cất nhắc khỏi vai cha vào ngày cha hiểu chẳng ai nợ cha điều gì. Cha cho rằng bao lâu những thứ cha có quyền sở hữu thì bấy lâu, xét cả về mặt xúc cảm lẫn thể lý, cha cố gắng đạt được chúng.

Chẳng ai nợ cha sự đạo đức, tôn trọng, tình bạn, tình yêu, quý mến hay sự thông minh. Và khi cha nhận ra, tất cả mối tương quan cha có luôn trở nên mỹ mãn. Cha chú tâm đến ở bên những người muốn cha ở bên, con gái ạ.

Chính nhận thức này khiến cha có tình bạn thân thiết, có công việc tốt đẹp, tình yêu, và cả với người xa lạ. Nó hằng nhắc cha nhớ rằng cha có thể có những gì cha muốn chỉ khi cha bước vào thế giới người khác. Cha phải cố hiểu những gì họ nghĩ, những gì họ tin, những gì họ muốn. Khi cha thu hút họ theo cách đó, cha có được những gì cha muốn.

Và cha tự hỏi liệu cha có thực sự muốn luôn quan tâm đến người khác không, khi đó cha có thể có mối tương quan bền lâu với những ai có chung sở thích với cha

Thật không dễ gì tóm gọn trong vài từ những gì cha trải qua. Nhưng nếu con nghiền ngẫm món quà Giáng Sinh này, ý nghĩa của nó sẽ sáng tỏ dần dần.

Cha hy vọng là thế vì cha muốn con hiểu được chân lý đem lại cho con sự tự do: Chẳng ai nợ con điều gì.

Hoàng Nguyễn lược dịch