Thống kê về ngôn ngữ

Có thể bạn biết ngôn ngữ nào được nói nhiều nhất. Nhưng bạn có biết ngôn ngữ xuất hiện cách đây bao lâu? Có bao nhiêu sinh ngữ? Ngôn ngữ nào ít hay nhiều phụ âm nhất? Thông kê dưới đây sẽ đem lại cho bạn nhiều điều thú vị.

• Số lượng sinh ngữ: 6912
• Số lượng ngôn ngữ gần tuyệt chủng: 516
• Ngôn ngữ có số lượng dân bản ngữ nhiều nhất: tiếng Phổ Thông
• Ngôn ngữ thứ hai được nói nhiều nhất: tiếng Anh
• Quốc gia đa ngôn ngữ nhất: Papua New Guinea có tới 820 sinh ngữ cùng tồn tại
• Ngôn ngữ tồn tại cách đây khoảng 100.000 năm trước Thiên Chúa giáng sinh
• Ngôn ngữ có chữ viết đầu tiên: Sumerian hoặc tiếng Ai Cập khoảng năm 3200 trước Thiên Chúa giáng sinh
• Chữ viết cổ nhất còn tồn tại: tiếng Tàu hoặc tiếng Hy Lạp khoảng năm 1500 trước Thiên Chúa giáng sinh
• Ngôn ngữ có nhiều từ nhất: tiếng Anh với 250.000 từ riêng biệt
• Ngôn ngữ ít từ nhất: tiếng Taki Taki (còn gọi là Sranan), một ngôn ngữ pha trộn với tiếng Anh có khoảng 120.000 người thuộc quốc gia Suriname, thuộc Nam Mỹ, sử dụng
• Ngôn ngữ nhiều chữ cái nhất: tiếng Khmer, khoảng 74 ký tư. Đây là ngôn ngữ hệ Austro-Asiatic là ngôn ngữ chính thức của Cambodia, có khoảng 12 triệu người đang sử dụng.
• Ngôn ngữ ít chữ cái nhất: tiếng Rotokas, có khoảng 12 ký tự. Có khoảng 4.300 người sử dụng ngôn ngữ này, chủ yếu sinh sống tại khu tự trị Bougainville, Papua New Guinea
• Ngôn ngữ ít âm vị (phonêmes): tiếng Rotokas, 11 âm vị
• Ngôn ngữ nhiều âm vị nhất: tiếng !Xóõ có tới 112 âm vị. Có khoảng 4200 người đang sử dụng ngôn ngữ này, phần lớn sinh sống tại nước Botswana, châu Phi
• Ngôn ngữ ít phụ âm nhất: tiếng Rotokas, chỉ có 6 phụ âm
• Ngôn ngữ nhiều phụ âm nhất: Ubyx có tới 81 phụ âm. Đây là ngôn ngữ thuộc ngữ hệ Bắc Causasian, chỉ được dân làng Haci Osman, gần thủ đô Istanbul sử dụng và đã tuyệt chủng từ năm 1992. Hiện sinh ngữ có nhiều phụ âm nhất thuộc về tiếng !Xóõ có tới 77 phụ âm.
• Ngôn ngữ có ít nguyên âm nhất: tiếng Ubyx chỉ có 2 nguyên âm. Một ngôn ngữ có dây mơ rễ má với ngôn ngữ này là tiếng Abkhaz cũng chỉ có 2 nguyên âm trong phương ngữ. Có khoảng 106.000 người đang sử dụng ngôn ngữ này tại Goergia
• Ngôn ngữ nhiều nguyên âm nhất: tiếng !Xóõ có tới 31 nguyên âm
• Ngôn ngữ được xuất bản nhiều nhất: tiếng Anh
• Ngôn ngữ ít động từ bất quy tắc nhất: quốc tế ngữ – Esperanto, không có động từ bất quy tắc nào
• Ngôn ngữ đạt được nhiều giải Oscar nhất: tiếng Ý với 12 giải thưởng dành cho Phim Nước ngoài Hay nhất
• Tài liệu được biên dịch nhiều nhất: Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền được viết năm 1948 và được biên dịch sang 321 ngôn ngữ và phương ngữ khác nhau
• Sách được biên dịch sang nhiều ngôn ngữ nhất: Kinh Thánh. Tân Ước được dịch sang 2.191 ngôn ngữ, toàn bộ Tân Cựu ước là 670 ngôn ngữ, riêng một cuốn Kinh Thánh được biên dịch gần 3.300 ngôn ngữ. Tiếp theo là tác phẩm nổi tiếng Pinochio của Carlo Collodi được dịch sang hơn 300 ngôn ngữ và Hoàng Tử Bé của Antoine de Saint Exupéry cũng gần 300 ngôn ngữ.
• Phụ âm phổ biến nhất trong tất cả ngôn ngữ trên thế giới: /p/, /t/, /k/, /m/, /n/
• Từ tiếng Anh dài nhất: pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis, một chứng bệnh về phổi do hít phải tro hay bụi cát, có tới 45 ký tự

Nguồn: https://www.vistawide.com/languages/language_statistics.htm

Hoàng Nguyễn dịch