Xô con bò xuống vực

Chuyện kể, một ngày nọ, vị chân sư cùng với học trò đang trên đường băng qua sa mạc thì trời tối. Vị chân sư bảo học trò đi tìm nơi nghỉ qua đêm. Học trò tìm kiếm khắp nơi, cuối cùng cũng tìm được một túp lều. Cả một gia đình gồm người chồng, người vợ và con cái ăn mặc rách rưới sống trong túp lều đó. Học trò lên tiếng xin phép cho mình và thầy được phép ngủ qua đêm. Người chồng trả lời, “Chúng tôi hân hạnh đón tiếp quý vị”. Họ dọn bữa ăn đơn giản hai người gồm sữa, bơ và kem. Học trò xúc động vì dù nghèo nhưng họ rất quảng đại giúp đỡ người khác.

Sau khi dùng bữa, vị chân sư hỏi họ làm thế nào họ sống qua ngày giữa nơi hoang vắng, cách xa láng giềng và thành thị. Người vợ đưa mắt nhìn chồng để tìm câu trả lời. Bằng giọng từ tốn, người chồng đáp: “Chúng tôi nuôi một con bò. Chúng tôi bán sữa của nó cho những người sống gần chúng tôi nhất. Thế là đủ cho nhu cầu của chúng tôi. Chúng tôi còn làm ra ít bơ và kem để ăn”.

Sáng hôm sau, vị chân sư và học trò chào tạm biệt, tiếp tục hành trình. Khi đi cách xa vài dặm, vị chân sư quay lại học trò và nói, “Hãy quay lại và xô con bò xuống vực!” “Thưa cha,” học trò kêu lên, “Họ sống nhờ con bò. Không có nó, làm sao họ sống đây!” Vị chân sư ra lệnh, “hãy quay lại và giết chết con bò”.

Với tâm hồn nặng trĩu, học trò quay lại túp lều. Anh lo lắng cho tương lai gia đình này vì anh biết họ sống hoàn toàn nhờ con bò. Nhưng lời khấn vâng lời buộc anh vâng phục vị chân sư. Anh xô con bò xuống vực.

Nhiều năm sau, học trò trở thành chân sư. Một ngày nọ, ông nhận ra mình đang đi trên con đường dẫn tới túp lều nghèo nàn những năm trước. Sự hối hận khiến ông quyết định ghé lại thăm gia đình nghèo nàn đó. Đến nơi, ông sững sờ vì trước mặt ông là cả lâu đài tráng lệ với khu vườn xinh đẹp bao quanh thay cho túp lều nghèo khó năm xưa. Ông gõ cửa để hỏi thăm.

Một người đàn ông trong trang phục xa hoa mở cửa. Ông hỏi, “Thưa ông, cho hỏi gia đình nghèo từng sinh sống ở đây giờ đi đâu? Họ bán mảnh đất cho ông chăng?” Người đàn ông lúc này ngạc nhiên và nói, ông và gia đình ông vẫn sống trên mảnh đất này. Vị chân sư kể lại, nhiều năm trước ông cùng với thầy ông từng đến đây và ngủ lại trong túp lều tồi tàn của gia đình nghèo. “Chuyện gì xảy ra với họ vậy, thưa ông?” vị chân sư hỏi.

Người đàn ông mời vị chân sư vào nhà. Trong khi dùng bữa, người đàn ông giải thích điều gì đã xảy ra với gia đình ông. “Thưa thầy, chúng tôi đúng là từng có con bò. Nó nuôi sống cả gia đình tôi. Ngoài nó ra, chúng tôi chẳng có gì. Một ngày nọ, nó rơi xuống vực và chết. Để sống sót, chúng tôi buộc phải bắt đầu làm những công việc khác, học hỏi những kỹ năng mới mà chúng tôi chưa từng biết. Chúng tôi buộc phải làm quen những điều mới lạ để sống. Và điều tuyệt vời đã đến với chúng tôi. Chúng tôi sống tốt hơn trước đó.”

Hoàng Nguyễn lược dịch